This post is also available in: English (İngilizce)
Yaygın ifade ile “Freelance” çalışmak keyifli iştir. Kafanıza göre düzenlediğiniz bir ev ofisiniz varsa daha keyifli olabilir. Şimdi buna da “home-office” demek gerekir değil mi?
Yıllarca serbest çalışmış biri olarak deneyimlerimi yazmak, ilgilenenlerle paylaşmak istedim. Arada yaptığım kısa süreli hataları saymazsak 1998–2006 arasında tamamen serbest çalıştım ve çok keyifli yıllar geçirdim. Neden bıraktın peki diye sorarla o zaman değil mi? Belki şaka gibi gelecek ama inanın vakit çok gelmeye başlamıştı. Sinemalara kızar olmuştum, haftada bir filmler değişir mi? Üç günde hepsi bitiyor. Sonra bekle ki yenisi gelsin. Sabah kalk kahvaltıda ne yesem diye düşün, arkasından kahveyi nerede içeceksin. Sabah saati eş dost işinde gücünde, tek başına nargile keyifli de olmuyor. İlginç projeler gelmiyor, hep aynı şeyler, sürekli müşterilerin işleri ufak tefek zaten, gece oturup halledilir. Peki, bütün gün ne yapacağım ben? Sekiz yıl serbest çalışırsanız işte böylesi sorular sormaya başlarsınız kendinize. En azından ben başlamıştım. Evet, sonunda ben de sıradan insanların dünyasına karıştım. Yaklaşık üç yıldır mesaili çalışan biri oldum. Henüz sıkılmadım mesaiden. Özlediğim tek şey dilediğimce kitap okumak. Birde uzatmalı sabah kahvaltıları. Tek dedim ama düşününce özlenen birçok şey olduğunu anımsadım birden. Bu ikisi dışında en çok özlediğim şey saçma sapan müşterilere veya çalışanlara “Haddddii leennn” diyebilmek. Hoş çok zorda kalınırsa şimdi de kibarca yapılabiliyor ama tek başına çalışmanın verdiği asilik ile gülerek eğlenerek oluşmuyor bu durum.
Serbest çalışmaya karar vermişseniz veya yeni yeni böyle bir düşünce geçiyorsa aklınızdan hiç durmayın deneyin derim. Zaten serbest çalışan biriyseniz bıkana kadar devam edin :) Eğer aynı sektördeysek yani sanal dünya işleri ile uğraşıyor ve işinizde iyiyseniz iletişim bilgilerinizle birlikte yaptığınız işlerin bir listesini de gönderin bana. Kimden ne zaman nasıl bir iş geleceği hiç belli olmaz.
Diyelim ki henüz mesai çarklarını içindesiniz ve karar vermekte zorlanıyorsunuz. Hemen işinizi kolaylaştırayım. Sabahları işe gitmek istemiyor musunuz? Bazı günler kaytarmaya mı başladınız? Çıkış saati gelmek bilmiyor mu? Başınız ağrıyor midenize sancılar giriyor mu? İş yerindeki her insan gözünüze zavallı mı görünüyor? Evet cevabı çoğunluktaysa yarın işe gitmeyin. Ben böyle başladım özgür hayata. Hiç unutmam günlerden Çarşamba, maaş almama bir hafta kadar bir süre var. Üsküdar civarında kahvaltı yapıp işe yetişme telaşındayım. Kahvaltı uzadı, manzara güzel. Ofisin kokusu canlandı burnumda, yediklerimden keyif almadığımı fark ettim. Ayaküstü atıştırmak için bile lezzetsiz olan bir peynirli poğaça elimde, saate bakıp duruyorum. İşe gideceğim. Peki, ne için? Buraya kadar bekâr ve kimseye bakma sorumluluğunuz olmadığını düşünüyorum. Eğer bu tür dertleriniz varsa ne yapabilirsiniz bir fikrim yok ne yazık ki. Hoş ben olsam yinede düşünmez işe gitmezdim gibi geliyor. Evet, o gün gitmedim. Sonraki günlerde. Telefonlara bile bakmadım, bütün gün kitap okuyup tembellik yaptım. Haklı olarak maaşımı yatırmamışlar. Umurumda bile olmadı. Hoş biraz sıkıntıya sokmuştu o dönem beni ama inanın değer yani. Bir kaç iş bulmam fazla vaktimi almadı ve evde oturup çalışmaya başladım. Aman ne güzel bir duygu, zamanlama sende, iş sende, kimse yok başında… Sorunlar da senin gelirler de :) Hem iyi hem kötü yanları var elbette, mühim olan cesaret edip bir yerden başlamak. Bu konuda yazmaya devam edeceğim. Neler yapmalı, nelere dikkat etmeli, nasıl teklif vermeli, işi nasıl sağlama almalı, çıkan sorunları nasıl çözmeli gibi birçok konuda kendimce yöntemler anlatacağım. Umarım birilerinin işine yarar…
freelance çalışmak nasıl bir duygudur onu merak ederdim, sorumun cevabı gibi olmuş bu yazı.. zırıltıdan, sabah erken kalkıp bi yerlere gitmekten çok daha hoş gözüküyo ama yine de bir süre sonra sıkılır gibi sanki.. peki mesela freelance çalışınca herşey bireysel oluyor di mi? yani işin her ayrıntısından sorumlu olunuyo? ve freelance çalışınca müşteriye karşı gücün ajansta çalıştığının orantısına göre ne kadar oluyor?
sanırım her grafiker hep gece çalışmayı sever boş günlerinde acaba bir avcı kedi/kurt içgüdüsü mü vardır :))
Buralarda mısın halen :) Sevindim soruna cevap olmasına. Serbest çalışıyorsan herşey bireysel oluyor elbette, işin güzel kısmıda burası. Müşteriye karşı gücün ne kadar oluyor demişsin :) oranlamaya gerek yok, müşteri senin müşterin ister seversin ister döversin :)
ama parasal olarak bir fark oluyor mu?
burdayım tabii :)
Yolun başındaysan makul rakamlara çalışmak zorunda kalabiliyorsun fakat doğru adımlarla kendini biraz farklı konumlandırdıysan işler değişiyor. Referansların iyiyse yaptığın projeler gerçekten göz dolduruyorsa iyi durumdasın. Hele yapılamaz işleri yapan bir insan olarak biliniyorsan çok güzel paralar kazanabilirsin. En güzeli de yarım kalan projelerden ağzı yanan ajanslara iş yapmaktır. Bırak projeden para kazanmayı, müşterilerine rezil olmamak için aldıkları paranın fazlasını bile ödeyebilirler.
Serbest çalışmakta bir ajans işletmek gibi yani iyi bir geçmiş ve iyi donanım ile parasal tüm farkları kazanca çevirebilirsin. Aslında vergi, kira gibi giderlerinin olmadığını düşünürsen zaten farkı kapatmaya başlamışsın demektir :)
Bu yazının devamı olmayacak mı??? Nasıl teklif verilir nelere dikkat edilir gibi bir yazınız olsa, hatta hazır bir teklif şablonu verseniz biz üstünden rakamları değiştirsek…
Elbette olacak, ilgilenen birilerinin olması mutlu etti beni zira yemek ve şarap sayfalarına oranla bu yazı oldukça az görüntüleniyor. Sürekli kullandığım bir teklif şablonu var elimde :) tam olarak beklentini karşılayacağını düşünmüyorum ama bir kaç örnek ile yardımcı olmaya çalışırım. Dikkat edilmesi gerekenleri de bir yazıda anlatmaya çalışırım elimden geldiğince. Sanırım yılbaşından sonra ancak yazarım, e-posta ile haberdar ederim senide :)
Selamlar,
Ben sizin nasıl bir egitim ve is gecmisiniz oldugunu merak ettim. Yani nasıl bir donanımla serbest calisarak madden ve manen ayakta kalabilmenin altyapısı olustu? gelis gidis ben de boyle bir yol tutacak gibiyim, ama onun ne oldugunu somutlastiramiyorum. Bu konuda biraz sohbet etmek isterdim.
Benim kisa (is hayati) hikayem ise: Memurum ve yoneticiyim kamuda, üniversitede akademisyendim oncededen, sosyal bilimlerin bir dalında.Maalesef anlasmazlıklar sonucu ayrılmak zorunda kaldim ve tesadufler beni su anki işime getirdi. Bu zamanda kısa surede meslegimle, uzmanlıgımmla ilgili iş bulmak ekonomik acidan ve daha bir cok acıdan tabiiki buyuk sanstı. Ama bir yandan da biliyordum tatmin olmayacagimi az cok, basladi netekim. Ortam kotu, bir suru alavere dalavere, calissan da bir calismasan da. Vb vb bir suru baska sey. Neyse yani demem o ki, eski isimde yarı yarıya serbest calisiyor gibiydim ben de, en azından mesai ve bireyselliigin isimizdeki agirligi acisindan. Ve fakat simdi eski isime donme konusunda da kararsizim. Zaten orada da uymayan bir suru sey yuzunden ters dustum. E, ben baska bir is de yapmadım hayatta bu son ikisi dısında. Bundan sonra daha ozgur, daha mesaisiz, daha gereksiz insansız ama bana hayatımı idame ettirecek, zevk alarak ureterek calisbilecegim nasıl bir is yapabilirim ki ben. Kinbilir kac kisi boyle sorularla yasıyor da yasıyor, bir bakuıyor emekliligi geliyor ve yaslanmıs iyice. Belki de oyle olurum. Aman Tanrım! Hayır bir iki seneye kadar gelecek olsa disimi sıkar, emeklilik maasini cebe koyaraktan diledigimi yapardım sonra. Ama eskidenmis o, o eskide olsaydık, 5 yıl sonra emekliydim. gene olabilirim ama emeklilik maasimi alabilmek icin 14 yıl beklemek zorundayım, yeni yasaya gore.
yani risk alarak yeni bir yon cizmek yılları sayarak mutsuz yasamaktan daha iyi elbette ruh sagligi acisindan ama ne yapacagimi bilmeden elimdekini terketmek de -bi gün bogazıma dayanıp aniden eyvallah demzsem tabii) risk almak degil hava almak, sonrada bir yerinin ustune bön bön oturmak olur zannedersem.
Neyse dahada uzatmayayım, kendimi anlatmakta sıkıcı olmaya baslamadan hoscakal diyeyim. Dilerim haberlesiriz. Mesela yazmayı, iletisimi seven biri, biraz muzikle ve bir cok seyle de ilgiliyse hayatta ne yapabilir bu sanal alemde fikriniz varsa paylasırsanız sevinirim.
saygılar, selamlar
Selam;
Eğitim geçmişim içler acısı olarak tanımlanabilir. Türlü türlü üniversiteler deneyip hiç birinden mezun olamamak gibi bir hususiyetim var :) Yıllarca serbest çalışmama imkan veren yetenek ise erken yaşta tanıştığım bilgisayarlar. Diğer sorularınıza basit bir cevap vermek durumundayım :) Şayet kazandığınız parayı harcarken aldığınız keyif, işinizi yaparken aldığınızdan fazlaysa hemen iş değiştirmenizde fayda var. Bu dengeyi tersine çevirecek bir yeteneğinizi keşfettiğinizde dilediğiniz şekilde çalışma şansınız olduğunu da göreceksiniz :) Hindistandan gelen hayat guruları gibi mi oldu bu ahkam :) Dip not: Emekli maaşı dilediğinizi yapmaya yetmeyecektir. En azından günümüz şartlarında :)
Yazınız gerçekten çok güzel, bir çok konuda da aynı düşünceleri paylaştığımı belirtmeliyim. Tek farkım ben halen Freelance Yazılım Geliştirme ve Analizi’nden aldığım keyif dolayısıyla bırakamadım ^.^
Keşke şu şablonlardan bir iki tane koysaydınız :)
Murat selam :)
Yazılım geliştirme, özellikle de analizi konusunda desteğe ihtiyacım oluyor. E-posta ile ulaşmaya çalışacağım.
E posta ile dönüş yaptım. 6 ay sonra yazını tekrar okudum. Hâla aynı şeyleri hissettiğimi fark ettim ^.^
Yazı için tekrar teşekkürler.
2016 Nisan olmuş ve ben halen serbest çalışmaktan aldığım hazzı başka bir yerde bulamıyorum :) Yıllar geçmiş güncelleyeyim dedim.
Çok güzel bir yazı olmuş. Freelance çalışmak nedir anlatır nitelikte faydalı ve bilgilendirici. Uzun yıllar kurumsal yaşamda yer aldiktan sonra ben de freelance çalışmaya başladım. Ilk baslarda cogu kişinin de söz ettiği gibu parasal konularda sorun yaşadım ancak müşteri kitlenizin oturması ile bu sorun ortadan kalkıyor diyebilirim. Tabi bu konuda büyük konuşmamak lazım her deneyimli kişi bu şekilde olacak diye birşey yok. Arkadaşlarım arasından çok deneyimli olup da parasal sorun yaşayan ve iş almakda zorlanan freelance çalışanlar var gerçekten. Ancak profesyonel bir tarzınız varsa bir şekilde çözüm peşinden geliyor. Ben bu konuda kişisel olarak belli kesimdeki müşterilere odaklanmayı tercih ediyorum. Müşteri kitlenizin kalitesine bağlı olarak hem ücretleriniz gecikmez hem de aklı başında insanlarla karşılaşırsanız. Bundan kastım aslında gelir duzeyi yuksek kesim.
Freelance calismaya baslamadan once özel bir şirkette tasarımcı olarak çalışmıştım ve bu şirket genelde e-ticaret sitesi tasarımları yapmaktaydı. Büyük bir şirket olmasına rağmen muşteri kitlesi sorunlu insanlardı. Kimlerle uğrastigimizi gorseniz aklınız hayaliniz dururdu doğrusu. Gerçekten sinir bozucuydu. Adam bi milyoncu gibi her şeyi satmak istiyordu ve tasarımın rayban in internet sitesine benzemesini istemişti. Tüm ofis bunu duyduğunda şok geçirdi tabi. Daha neler neler :D kurtulduğum için mutluyum ve en sonunda kurumsal hayatı bıraktıktan bir, bir buçuk yıl kadar sonra tabi ki baya zorlu ve meşakkatli bir surecten sonra aylik gelirim kurumsal hayatta aldigim maasinlarin en yukseginden kat ve kat fazlaydı.